Código deontolóxico

PREÁMBULO

Os Colexios Profesionais recoñecidos a nivel constitucional, teñen entre os seus labores a emisión de normas que afectan os profesionais colexiados no exercicio da súa actividade.

Neste sentido, a Lei 2/74, do 13 de febreiro, sobre Colexios Profesionais, sinala no seu artigo 5, i) a potestade dos Colexios para "ordenar no ámbito da súa competencia, a actividade profesional dos colexiados, velando pola ética e dignidade profesional e polo respecto debido aos dereitos particulares e exercer a facultade disciplinaria na orde profesional e colexial".

É característico dos Colexios que teñen asignadas profesións tituladas fixar unhas normas deontolóxicas, que adaptadas ás realidades de cada profesión, axuden por unha banda a definir con claridade a conduta ética desexable dos seus profesionais e doutra banda, eviten comportamentos colectivamente non desexados que redunden nun desmérito da profesión en xeral que desprestixie ao colectivo que a exerce. A defensa dos destinatarios dos servizos dos nosos profesionais e a función social que cumpren os Colexios profesionais así o demanda.
O presente Código Deontolóxico está destinado a servir como norma de conduta aos profesionais da economía, que, como ciencia social e como profesionais de formación humanista, deben orientar a súa práctica profesional á función social que desempeñan, promovendo as condicións para o progreso económico e social da Sociedade.

O traballo desenvolto é froito dunha profunda reflexión e da libre vontade de todos os Colexios e Consellos de España, que puxeron no acerbo común as súas experiencias e coñecementos na materia. Con todo, a aprobación do Código Deontolóxico dos Economistas por parte do Consello Xeral de Colexios de Economistas de España, enténdese sen prexuízo das competencias dos Consellos Autonómicos de Colexios ou dos Colexios de Economistas.
Integran o presente Código dous grandes apartados, os Principios Deontolóxicos que con carácter xeral deben inspirar o comportamento dos economistas, e as Normas Deontolóxicas propiamente ditas, que desenvolven e concretan os anteriores principios na súa aplicación aos distintos supostos que contemplan.
Teñen a condición de Economistas, aqueles que estando en posesión de determinados títulos universitarios inscríbense nalgún dos Colexios de Economistas de España, e iso determina que a pertenza ás nosas corporacións conleve o exercicio das funcións asignadas aos nosos economistas, ou que realizando ditas funcións realícenas en actividades profesionais distintas ou baixo formas xurídicas diversas, como poidan ser por conta propia ou allea. Esta diversidade de situacións condicionan a aplicación do presente Código, que ha de adaptarse e interpretarse, polos colexiados e as súas organizacións colexiais, aos distintos supostos.
Mais alá do imperativo legal, as presentes normas éticas tentan definir e dar valor á vida corrente dos nosos profesionais e xerar comportamentos que propicien a confianza no cotián, xa que todo iso redundará no prestixio da nosa nobre profesión.
Os órganos de dirección e representación dos Colexios e Consellos deben velar polo cumprimento e aplicación do presente Código Deontolóxico, e para iso faise primeiramente necesario a maior difusión das mesmas entre os seus colexiados.

I.- PRINCIPIOS DEONTOLÓXICOS

Son principios xerais das normas éticas de conduta do Economista os seguintes:
1.- Independencia
A independencia intelectual e moral do Economista, que deberá permanentemente preservar, é condición esencial para o exercicio da súa profesión e constitúe a garantía de que os intereses dos destinatarios dos seus servizos serán tratados con obxectividade.
2.-Legalidade
O Economista debe sempre actuar conforme ao ordenamento xurídico e ás normas corporativas.
3.- Integridade
O Economista debe ser honesto, leal, veraz e diligente no desempeño da súa función.
4.- Confidencialidade
O Economista non divulgará a información confidencial que coñeza no trascurso do seu traballo profesional, que está sometida ao dereito e deber do segredo profesional.
5.- Formación e perfeccionamento
O perfeccionamento profesional e a continua posta ao día dos seus coñecementos científico-económicos é unha obrigación do Economista co fin de garantir a prestación duns servizos de calidade aos usuarios dos seus servizos.
6.- Lealdade
O economista manterá sempre unha actitude respectuosa, leal e solidaria cos seus compañeiros e nas relacións profesionais observará a maior deferencia, evitando cos mesmos posicións de conflitos.

II. NORMAS DEONTOLÓXICAS

1.- DAS OBRIGACIÓNS EN RELACIÓN CO COLEXIO
O Economista está obrigado a:
1.1.- Acatamento de normas e acordos
Cumprir o Estatuto Profesional de Economista e os do seu Colexio, así como os acordos e disposicións das Xuntas ou Asembleas Xerais e de Goberno deste, do Consello Autonómico de Colexios respectivo e do Consello Xeral de Colexios de Economistas de España, que se adopten dentro das súas respectivas competencias.
1.2.- Respecto aos seus órganos e ás persoas que o compoñen
Respectar aos órganos de goberno e aos membros que o compoñen, cando interveñan en tal calidade, e en todo caso, haberá de atender coa máxima dilixencia as comunicacións e citacións emanadas daqueles órganos ou dos seus membros, no exercicio das súas funcións.
1.3.- Contribución ás cargas corporativas
Contribuír ás cargas colexiais, estar ao corrente no pago das cotas, ordinarias e extraordinarias, e soportar todas as contribucións económicas de carácter corporativo a que a profesión se ache suxeita.
1.4.- Intrusismo
Informar o Colexio de todo acto de intrusismo que chegue ao seu coñecemento, así como os casos de exercicio ilegal, tanto por non colegiación como por acharse suspendido ou inhabilitado o denunciado. Este deber esténdese ao do uso indebido da denominación de " economista " por persoas que non teñan dita calidade.
1.5.- Comunicación de datos que afecten á situación persoal
Comunicar ao Colexio as circunstancias persoais de relevancia que afecten á súa situación profesional, así como os cambios de domicilio ou sede do despacho profesional.
1.6.- Deber de colaboración
Prestar á Xunta de Goberno a colaboración que lle sexa requirida, salvo que exista xusta causa que o impida.
1.7.- Deber de aceptar os traballos na Quenda de Actuación Profesional
Aceptar os traballos que lle sexan encomendados pola quenda de actuación profesional, cando estivesen inscritos no mesmo, de acordo coas condicións fixadas polos respectivos Colexios, desempeñando as súas tarefas con dilixencia.

 

2.- DAS RELACIÓNS ENTRE Os ECONOMISTAS

2.1.- Respecto mutuo e lealdade
O Economista manterá sempre o máis absoluto respecto cara aos compañeiros, evitando toda alusión persoal, nas súas manifestacións escritas ou orais, realizadas no ámbito da súa actuación profesional, evitando sempre a competencia ilícita e desleal, de acordo co ordenamento xurídico e as normas corporativas. O Economista procurará atender coa maior dilixencia posible as comunicacións e visitas doutros Economistas.
2.2.- Exercicio de accións civís ou penais contra compañeiros
O Economista que pretenda exercitar unha acción civil ou penal en nome propio, contra outro compañeiro, baseado en feitos relacionados coa súa actividade profesional, haberá de comunicalo previamente ao Decano por se considera oportuno realizar un labor de mediación.
2.3.-Reclamacións de honorarios
O Economista procurará a solución extraxudicial das reclamacións de honorarios, propios e con outros compañeiros, tentando a transacción, e de non conseguila, poderá pedir a mediación do Colexio.
2.4.-Da substitución nas actuacións doutro economista
Para encargarse dun asunto profesional ou do asesoramento a empresas encomendado antes a outro compañeiro, o Economista deberá obter previamente a súa autorización como regula de consideración. Recoméndase solicitala e outorgala por escrito e coa máxima urxencia e de non concedela, autorizarao o Decano en todo caso.

3.- DO SEGREDO PROFESIONAL

3.1.- Dereito e deber do secreto
O Economista, depositario das confidencias do cliente, debe gardar o secreto profesional, que constitúe un deber e un dereito fundamental da profesión. Dereito e deber que permanecen mesmo despois de cesar a prestación dos seus servizos.
3.2.- Contido
O dereito e a obrigación do secreto profesional comprende as confidencias do cliente e de todos os feitos e documentos que coñecese en relación á súa actuación profesional.
3.3.- Alcance
A obrigación do segredo profesional esténdese aos empregados do despacho profesional e colaboradores, amparando as comunicacións e conversacións, calquera que sexa a súa forma de transmisión ou rexistro.
3.4.- Conversacións profesionais
As conversacións en reunións, ou a través de calquera medio privado de comunicación, non poderán ser gravadas sen a conformidade expresa de todas as persoas que participen.
3.5.- Perturbación do dereito
O Economista que se atope en situación de sufrir unha presión de calquera natureza no mantemento do segredo profesional, deberá comunicalo á Xunta de Goberno do seu Colexio, coa máxima urxencia.
3.6.- Dispensa do seu garda
O Economista está dispensado de gardar o secreto profesional:
a).- Por consentimento expreso do cliente.
b).- Se é relevado, a petición propia, pola Xunta de Goberno, por estimar que o gardar o secreto profesional podería causar unha lesión ao propio Economista ou a un terceiro, notoriamente inxusta.
c).- Nos expedientes disciplinarios, así como nos informativos previos, en función de queixa ou de defensa, a iniciativa propia ou a requirimento da Xunta de Goberno.

4.- DAS RELACIÓNS COS CLIENTES

4.1- Liberdade de elección
O cliente elixe libremente ao seu Economista, e este ten o deber de facilitar o exercicio deste dereito, salvo nos supostos de designacións realizadas por persoas ou entidades administrativas ou xudiciais no ámbito das súas competencias.
4.2.- Encargo de asuntos
O Economista non poderá encargarse dun asunto máis que por mandato do cliente, encargo doutro Economista, designación pola quenda de actuación profesional, ou por persoa ou entidade administrativa competente. O Economista é libre de aceptar ou rexeitar os asuntos en que se solicite a súa intervención, sen necesidade de expresar os motivos da súa decisión, salvo nos casos anteriores de nomeamento de oficio en que deberá xustificar a súa declinación conforme á normativa vixente.
4.3.- Deber de información sobre o resultado previsible e custo
Cando as características do asunto permítano, o Economista deberá poñer en coñecemento do cliente a súa opinión razoada sobre o resultado normalmente previsible dos encargos que se lle encomenden e o custo aproximado da súa actuación. Para estes efectos deberá entregar orzamento cando for obrigatorio por algunha norma, e en todo caso, cando for requirido polo cliente.
Cando o custo do encargo resulte desproporcionado co resultado que previsiblemente poida obterse, deberá expresar ao seu cliente a súa opinión respecto diso.
4.4.- Deber de información sobre falta de independencia
O Economista está obrigado a informar cumplidamente ao seu cliente de todas aquelas situacións que poidan afectar á súa independencia, como relacións económicas, financeiras, familiares, ou de amizade, con terceiras partes interesadas, antes de aceptar o encargo ou cando se coñecesen as mesmas.
4.5.- Deber de atención e capacitación
O Economista non debe aceptar un asunto para cuxa resolución non estea capacitado en función dos seus coñecementos e dedicación profesional ou que non poida atender debidamente, por ter comprometida a resolución doutros asuntos urxentes.
4.6.- Deber de dilixencia
O Economista ten a obrigación de levar a termo na súa integridade os asuntos encomendados, salvo que medie xusta causa.
4.7.- Devolución de documentos
O Economista non poderá reter documentos que lle foran facilitados polo cliente, baixo pretexto de ter pendente a cobranza de honorarios.
4.8.- Obrigacións a cumprir antes do cesamento
O Economista que renuncie a un asunto profesional, haberá de executar todos aqueles actos necesarios a fin de evitar danos ao cliente, ou a perda de beneficios potenciais ou de dereitos, antes do cesamento.
4.9.- Limitacións á liberdade de aceptación de encargos.
a).- O Economista non poderá actuar a favor dun cliente que teña intereses contrapostos con outro dos seus clientes. En caso de dúbida, recoméndase ao Economista consulte co seu cliente sobre a aceptación do novo encargo. Dita prohibición estenderase aos clientes dos profesionais cos que comparta despacho ou manteña relacións de colaboración permanente.
b).- Non é aconsellable aceptar encargos profesionais que impliquen actuacións que afecten negativamente a intereses dun anterior cliente, en relación cos cales se prestou asesoramento ou xestión. Neste caso, poderá aceptarse despois de transcorrer un tempo razoable desde a súa última actuación profesional e cando o Economista non poida en ningún momento verse en situación de utilizar información da que tivo coñecemento por mor da súa anterior vinculación profesional e directamente do seu anterior cliente.
c).- Caso de conflito de intereses entre dous clientes do mesmo Economista, é recomendable renunciar á súa intervención profesional con ambos, sendo obrigatorio renunciar polo menos a un deles.
d).- Con todo, o Economista poderá actuar profesionalmente en interese de todas as partes, estando obrigado a manter unha estrita obxectividade.
4.10.- Prohibición de captación desleal de clientela.
O Economista non pode proceder á captación desleal de clientela.
4.11.- Prohibición de adquirir intereses nos asuntos profesionais.
O Economista non poderá adquirir intereses nos asuntos en que interveña cando afecten ou poidan afectar á súa independencia, sen coñecemento e autorización expresa do cliente e, en ningún caso, se estivese prohibido polo ordenamento xurídico e as normas corporativas.

 

5.- DAS RELACIÓNS, NO SEU CASO, COA PARTE CONTRARIA Ao seu CLIENTE

5.1.- Relacións cando actúa outro Economista
O Economista non debe manter relacións directas coa parte contraria, cando lle conste que está dirixida ou asesorada por outro Economista, procurando manter con este a relación derivada do asunto.
5.2.- Trato
Son obrigacións do Economista respecto de a parte contraria, o trato considerado e cortés en cada asunto e a abstención de todo acto que supoña ou poida supoñer unha lesión inxusta.
5.3.- Relacións cando non actúa outro Economista
Cando a parte contraria non dispoña de Economista que lle dirixa ou asesore, terase o máximo coidado nos tratos e propostas que se lle fagan, a fin de evitar abusos que por tal feito poderíanselle causar. En todo caso recomendaráselle que designe a outro Economista que lle asesore no asunto.

 

6.- DAS ACTUACIÓNS NO ÁMBITO DA ADMINISTRACIÓN

6.1.- Obrigacións xerais
Son obrigacións do Economista para coa Administración:
a).- Actuar con respecto, cortesía e dignidade, esixindo dos representantes da Administración reciprocidad no trato.
b).- Contribuír á diligente tramitación dos procedementos e encargos aceptados dos clientes.
c).- Conciliar a súa actuación a favor dos intereses que lle son confiados polos seus clientes cunha absoluta corrección para a parte contraria e os seus asesores, se os houbese, evitando toda alusión persoal cara a estes.
6.2.- Conduta ante restricións no cumprimento dos deberes profesionais
Se o Economista considera que os representantes da Administración limitan a súa independencia ou liberdade para cumprir os seus deberes profesionais ou que non se lle garda a consideración debida ao prestixio e dignidade da súa profesión, poderá facelo constar así ante a Administración, e dar conta diso á Xunta de Goberno do seu Colexio.
6.3.- Cortesía en caso de non concorrencia a dilixencias administrativas
O Economista que por calquera circunstancia non poida ou decidise non concorrer a algunha dilixencia administrativa, tentará comunicalo coa debida antelación á correspondente administración e, tamén, ao compañeiro ou compañeiros, que así mesmo interveñan, para evitarlles esperas innecesarias.
6.4.- Prohibición de contratar servizos distintos aos encargados de oficio
O Economista designado de oficio por encargo dalgunha Administración, Rexistro Mercantil ou pola Quenda de Actuación Profesional, non concertará coa empresa obxecto dos traballos, actuacións profesionais distintas ás encargadas na designación, desde a aceptación do encargo ata transcorridos dous anos da terminación do mesmo. Dita prohibición esténdese aos outros economistas cos que comparta o despacho profesional ou manteña relacións de colaboración permanente. A Xunta de Goberno do Colexio poderá razonadamente eximir ou acurtar o prazo indicado.

 

7.- DOS HONORARIOS

7.1.- Dereito á súa percepción
O Economista ten dereito a unha compensación económica ou honorarios pola súa actuación profesional e a reintegrarse dos gastos en que incorrese.
7.2.- Contía dos honorarios
O Economista poderá axustar a contía dos seus honorarios en base aos baremos orientativos establecidos polo seu Colexio.
7.3.- Criterios de fixación de honorarios
Os honorarios poderán establecerse, de forma conxunta, en base a:
a) O tempo dedicado.
b) O interese económico do asunto.
c) A transcendencia non económica do asunto para o cliente e a súa transcendencia social.
d) Os límites temporais impostos ao encargo recibido.
e) A dificultade do traballo, teniendo en cuenta os feitos, persoas, documentación e a complexidade.
f) A necesidade e distancia dos desprazamentos fóra das súas oficinas.
7.4.- Retribución por prezos/unidade de tempo
Os Economistas poderán tamén fixar os seus honorarios en base ao tempo empregado, a composición e cualificación dos profesionais que interveñen, de acordo aos baremos orientativos de prezos por unidade de tempo establecidos polos Colexios.
7.5.- Retribución por cantidades fixas periódicas
A retribución por servizos profesionais pode consistir nunha cantidade fixa periódica, sempre que o seu importe constitúa adecuada retribución dos servizos, con respecto ás normas colexiais.
7.6.- Economista que debe percibilos
Os honorarios han de ser percibidos polo Economista que leve a dirección e execución efectiva do asunto.
7.7.- Cantidades que non responden dos honorarios
As cantidades percibidas de debedores do cliente non responden xamais de honorarios do Economista, a menos que, especificamente, fose autorizado polo cliente.
7.8.- Dereito á provisión de fondos
O Economista ten dereito a pedir, previamente ao comezo do asunto ou durante a súa tramitación, entregas a conta de honorarios e gastos.
7.9.- Contía da provisión
A provisión de fondos haberá de ser moderada e de acordo coas previsións razoables do asunto e poderá condicionar o inicio das tarefas profesionais ou a súa tramitación, ás entregas a conta de honorarios e gastos.
7.10.- Renuncia por falta de provisión
A falta de provisión de fondos solicitada faculta ao Economista para renunciar ao asunto.
7.11.- Rendición de contas da provisión
O Economista ten que render contas o máis axiña posible dos fondos recibidos do cliente, así como as cantidades percibidas por conta daquel, sen que, a falta de convenio, poida destinalas ao pago dos seus propios honorarios.

 

8.- DA PUBLICIDADE

8.1.- Caracteres da publicidade
O Economista poderá utilizar a publicidade sempre que consista en información obxectiva, veraz, e ademais, digna, tanto no seu contido como no medio ou soporte utilizado e, en todo caso, respectuosa coas normas deontolóxicas da profesión.
8.2.- Concreción de prácticas inadecuadas de publicidade
A concreción das actividades e prácticas inadecuadas, serán establecidas no seu caso, por cada Colexio de Economistas de acordo á realidade, usos e circunstancias dos seus respectivos ámbitos territoriais.

 

DISPOSICIÓNS ADICIONAIS

Primeira.- Na aplicación destas normas deberá terse en conta a forma de exercicio profesional do economista, ben sexa por conta propia ou por conta allea.
Segunda.- Os Economistas cumprirán as presentes Normas Deontolóxicas con independencia da súa pertenza a outros Colexios Profesionais ou entes corporativos.
Terceira.- As presentes normas serán complementadas polo establecemento do oportuno réxime disciplinario e sancionador, e someterase no seu caso, á aprobación, por disposición de rango normativo do órgano estatal ou autonómico correspondente.

 

DISPOSICIÓN FINAL ÚNICA

O presente Código Deontolóxico entrará en vigor o día 1 de abril de 1999.